له رێکه‌وتی 16-11-2011 ئێمه 8 مامۆستا وه‌ک شاندێکی فه‌رمی سه‌ردانی
ولاتی ئه‌ڵمانیامان کرد وه‌ک مامۆستایانی کشتوکاڵی وه‌زاره‌تی په‌روه‌رده‌ی هه‌رێمی
کوردستان بۆ ماوه‌ی 35 رۆژ له په‌یمانگای دۆیله له شاری نینبورگ خولێکمان له‌سه‌ر
دوا زانیاری و زانستی ئه‌ڵمانیا بینی له رووی کشتوکاڵه‌وه ، رۆژانه وانه‌ی
تیۆری و پراکتیکیان بۆ ده‌گوتین ، هه‌وڵ ده‌ده‌م هه‌موو ئه‌و زانیاریانه‌ی وه‌رم
گرتوون له‌و خوله به نووسین بڵاویان بکه‌مه‌وه ، به هیواشم سوود به خوێنه‌ران
بگه‌یانێت .
باغی سێو له ئه‌ڵمانیا
ناوي زانستيMalus domestic
سێو ئه‌و میوه‌یه‌ی کاریگه‌ری له‌سه‌ر ژیانی مرۆڤ و
ئاسۆی دوارۆژیدا هه‌بووه ، سێو بووه هۆی دۆزینه‌وه‌ی یاسای کێشی زه‌وی له‌لایه‌ن
ئیسحاق نیوتنه‌وه ، هه‌ر سێو بووه هۆی دروستبوونی کۆمپانیای ئه‌پڵ که تاکوو
ئێستا خزمه‌تێکی زۆری ته‌كنۆلۆژیای گه‌یاندنی کردووه <
هه‌ندێک زێدی
راسته‌قینه‌ی سێو بۆ ئاسیای بچووک ده‌گه‌ڕێننه‌وه ، چونکه تاکو ئێستا له
کازاغستان دره‌ختی سێوی كێوی ماوه ، زۆرێک له زانایانیش رۆژهه‌ڵاتی تورکیا که کوردستانی باکووریش ده‌گرێته‌وه ، به
زێدی راسته‌قینه داده‌نێن ، ئه‌سکه‌نده‌ری مه‌کدۆنی نه‌مامێکی سێوی له رۆژهه‌ڵاتی
تورکیاوه بۆ ئه‌رستۆی مامۆستای برد ، دوایش له‌گه‌ڵ دۆزینه‌وه‌ی کیشوه‌ری ئه‌مه‌ریکا
، ئه‌وڕپیه‌کان له‌ساڵانی 1600 بردیانه ئه‌مه‌ریکای باکوور ، وه‌ختی خۆی ئه‌ورپیه‌کان
به هه‌موو میوه‌یه‌کیان گوتوه سێو .
سێو له چیرۆکی ئاینه کۆنه‌کان ناوی هاتووه ، له مه‌لحه‌مه‌ی گه‌لگامش
جهیرۆکی یۆنانی و له کیتابی سه‌فه‌رته‌کوینی جوله‌که‌کان و لای مه‌سیحیه‌کان و له
قورئاندا ، ئه‌ویش مه‌سه‌له‌ی ئاده‌م و حه‌وا.
ئیستا سێو وه‌ک سومبلی دۆزینه‌وه‌ی یاساکانی سروشت ده‌ناسرێت
، لای ئه‌ڵمانیاکان وه‌ک هێمای به‌رگری داده‌ندرێ ، ئێستا رێکخراوێک له ئه‌ڵمانیا
به ناوی ( به‌ره‌ی سێوی ئه‌ڵمانیا ) که دروشمیان سێوی ئه‌ڵمانیا بۆ ئه‌ڵمانیه‌کان
.هه‌روه‌ها
1-
دژی به‌دوو ره‌گکردنی سێوی ئه‌ڵمانین
2- ریکلامکردن بۆ سوودو باشی سێوی ئه‌ڵمانیا
3-
دژ به سێوی بیانین به‌تایبه‌تی
سێوی ئه‌مریکی و ژاپان .
ده‌زگای
پاراستنی خۆراکی ئه‌ڵمانیا مۆرێکی تایبه‌ت له سێو ده‌ده‌ن ( سێوی ئه‌ڵمانیا) ، 13
جۆر سێویان هه‌یه ،
ساڵانه 3% خواردنی سێو له ئه‌ڵمانیا زیادده‌کات ، ئه‌ویش
له‌به‌ر زیاده‌ی ژماره‌ی دانیشتوان نیه ، به‌ڵکو له به‌ر زیادبوونی هۆشیاری ته‌ندروستیه.
سێوی سروشتی ئه‌و چوار ساڵه‌ی دوایی چاندنی 11% زیادی
کردووه .
مه‌سه‌له‌ی ئه‌ڵمانی هه‌یه ده‌ڵێت ( خواردنی سێوه‌ک له
رۆژێکدا دوورت ده‌خاته‌وه له هه‌وککردنی
گه‌ده ).
مه‌سه‌له‌ی ئینگلیزی هه‌یه ده‌ڵێت ( خواردنی سێوه‌ک له
رۆژێکدا دوورت ده‌خاته‌وه له دکتۆر )
خواردنی سێو به په‌لکه‌وه (توێکڵ) زۆر باشه چونکه
توێکڵی سێو ماده‌ی دژه ئۆکسیدبوونی تێدایه ، به‌ڵام ناوه‌که‌ی تێیدانیه ، بۆیه
له کاتی به‌رهه‌واکه‌وتن ره‌نگی ده‌گۆرێت . لةكاتي هةلَطرتني سيَو واباشة ريَذةي
دووةم ئؤكسيدي كاربؤن بةرزبكةينةوة , بةمةش دةبيَتة هؤي كةمبوونةوةي ريَذةي
ئةثيلين ,
زانياري
دةربارةي سيَو
1-
سيَو بةرطةي ثلةي طةرما -7 س تاكو 40 س دةطريَت
2-
1200 تا 1500 كاتذميَر
سةرماي دةويَت .
3-
كةمي تيشكي خؤر كاردةكاتة سةر رةنطي سيَوةكان
4-
ريَطاي ضواري بلآوة ض 5×5 بيَت يان 6×6 يان 7×7 م
5-
يةك هيَكتار سالآنة 20 تةن بةرهةم ديَنيَ .
6-
هةر 2 سالأ جاريَك ثةيني ئؤرطاني ثيَبدريَت و 15-20 م2 بؤ دؤنميَك .
7-
3- 12 مةتر بةرز دةبيَت
سوودي سيَو
1-
ميَشك و دلأ و طةدةو جةرط بةهيَز دةكات
2-
بؤ ضارةسةري ئازاري جومطةي ئيَسك .
3-
بؤ تةنطة نةفةسي .
4-
بؤ نويَكردنةوةي خانةكاني دةمارو بةهيَزبووني ئيَسك .
5-
سركةي سيَو خويَن لة ذةهراوي
بوون دةثاريَزيَ واتة خويَن خاويَن
دةكاتةوة .
6-
تؤوةكةي كرمي ريَخؤلَة دةكوذيَ .
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق